Zgaga to dolegliwość, która powstaje wskutek przedostawania się nadmiaru treści żołądkowej z powrotem do przełyku. Może być ona efektem zjedzenia bardzo obfitego posiłku lub ciężkostrawnej potrawy, ale gdy zaczyna się pojawiać po prawie każdym posiłku, jej przyczyny należy szukać na tle chorobowym. Wówczas jest to efekt osłabienia zwieracza dolnego przełyku. Gdy działa on prawidłowo, kurczy się i odcina spożytemu posiłkowi drogę powrotu. Jeśli jego działanie zostanie jednak zaburzone, treść żołądkowa, która cofa się do przełyku powoduje, że zawarty w niej kwas żołądkowy podrażnia tkanki przełyku i wywołuje tzw. zgagę. ruchu
Objawy zgagi
Chyba najbardziej znanym objawem zgagi jest uczucie palącego pieczenia w przełyku. Można je odczuć najczęściej tuż za mostkiem, bądź w nadbrzuszu. Niekiedy pojawia się ono także jednak w szyi i w gardle, w krtani, a nawet w bocznych częściach klatki piersiowej. Drugim z objawów zgagi jest uczucie pełności w żołądku. Gdy zgaga jest efektem zaburzeń pracy zwieracza dolnego przełyku, może powodować także budzenie się w nocy z bólem i uczuciem gorzkiego, bądź kwaśnego smaku w ustach.
Powikłania związane ze zgagą
Problemu zgagi nie należy lekceważyć. Nie leczona w odpowiedni sposób może prowadzić do bardzo groźnych powikłań w postaci zmian w układzie pokarmowym, prowadzących do uszkodzenia jego poszczególnych elementów. Dlatego gdy zauważymy, że pojawia się ona w nasilony sposób, należy udać się do specjalisty.
Przełyk, do którego cofa się treść żołądkowa, nie jest tak odporny na działanie enzymów trawiennych jak żołądek, dlatego zgaga występująca regularnie może wywołać zapalenie ścian przełyku wraz z niebezpieczną dla niego opuchlizną. Skutkiem zapalenia ścian przełyku mogą być także wrzody przełyku, prowadzące do jego trwałego zwężenia. Może to spowodować poważne trudności w odżywianiu się lub nawet uniemożliwienie spożywania posiłków.
Gdy nawet takie stany zostaną zlekceważone, kolejnym bardzo groźnym powikłaniem nieleczonej zgagi może być tzw. przełyk Baretta, wywoływany zastępowaniem uszkodzonej błony śluzowej przełyku tkankami pochodzącymi z żołądka lub jelit. Jest to już niestety stadium przedrakowe, które u co 10 osoby prowadzi do groźnego dla życia raka przełyku.
Zapobieganie i sposoby na zgagę
Aby uniknąć problemów związanych ze zgagą należy przede wszystkim zadbać o prawidłową dietę. Trzeba spożywać posiłki w mniejszej ilości, ale częściej w ciągu dnia. Zalecane jest pięć posiłków mniej obfitych. Dzięki temu będą one mniejszym obciążeniem dla żołądka. Drugim ważnym aspektem jest unikanie mogących wywoływać zgagę produktów. Warto wyeliminować z diety produkty kwaśne, tłuste oraz ciężkostrawne. Niewskazane przy zgadze jest także spożywanie zbyt dużej ilości alkoholu oraz kawy. Po trzecie - bardzo ważne jest, by nie objadać się na noc. Jest to trudne dla osób aktywnych zawodowo, ale przy odpowiedniej dyscyplinie możliwe do wykonania. Trzeba zadbać o prawidłową pracę żołądka, aby nie był on zmuszony do pracy w nocy. Położenie się do łóżka z napełnionym żołądkiem może prowadzić do tego, że niestrawiony pokarm wskutek pozycji leżącej i częstych jej zmian w trakcie snu, będzie się cofał przez przełyk, wywołując groźne dla organizmu dolegliwości.
W profilaktyce zgagi ważne jest także dbanie o prawidłową wagę i tempo jedzenia, a nawet pozycja, w której odpoczywa się po posiłku. Zbyt duża waga powoduje podwyższenie ciśnienia w jamie brzusznej, skutkujące cofaniem się pokarmu przez przełyk i podrażnianiem jego ścian treścią żołądkową. Jeśli chodzi o szybkie spożywanie pokarmów, jego efektem jest to, że nie jest dokładnie przeżuwany. Skutkiem tego jest przedostawanie się do żołądka zbyt dużej ilości powietrza. Nadmiernie wypełniony przez pokarm i powietrze żołądek powoduje wracanie części pokarmu z powrotem do przełyku. W kwestii pozycji przybieranej po posiłku, należy unikać pozycji leżącej. Najlepsza jest pozycja siedząca lub stojąca. Dzięki temu mamy pewność, że zjedzony posiłek nie będzie się cofał do przełyku. Niezwykle ważne jest oprócz tego unikanie stresu i rozładowywania go poprzez palenie papierosów. Dym papierosowy podrażnia ścianki przełyku i może nasilać objawy związane ze zgagą.
Leczenie zgagi
Istnieje wiele środków farmakologicznych leczących zgagę, dostępnych w aptece, jak i w sklepach bez recepty. Ich działanie polega na obniżeniu lub neutralizacji kwasu solnego poprzez zmniejszenie wywołanego jego działaniem podrażnienia przełyku. Jeżeli zgaga pojawia się sporadycznie i jest efektem głównie spożycia obfitego lub ciężkostrawnego posiłku, takie środki są właściwym rozwiązaniem. Natomiast gdy zgaga zaczyna pojawiać się częściej, co najmniej kilka razy w tygodniu, konieczna jest konsultacja z lekarzem. Ustali on przyczynę dolegliwości i zastosuje odpowiedni sposób leczenia. Dzięki temu można uniknąć groźnych powikłań, ponieważ oprócz przyczyn związanych z nieprawidłowym trybem życia i odżywiania się innymi przyczynami zgagi mogą być groźne schorzenia, takie jak kamica pęcherzyka żółciowego, cukrzyca czy wrzody żołądka lub dwunastnicy.
Zobacz jakie są objawy zgagi na portalu gastryczne.pl/zgaga